Dedicated Server Nasıl Kurulur?
İçerik Tablosu
Dedicated server (dedike sunucu), bir işletmenin veya bireysel kullanıcının ihtiyaçlarına özel, yalnızca kendisine tahsis edilen bir fiziksel sunucudur. Bu tür sunucular, yüksek performans gereksinimleri ve daha fazla güvenlik isteyen projeler için idealdir. Web siteleri, uygulamalar, büyük veri tabanları veya oyun sunucuları gibi çeşitli projelerde kullanılabilirler. Ancak, bu sunucuların kurulumu ve yönetimi, teknik bilgi gerektiren bir süreçtir.
Dedicated server kurulumu, doğru yapılandırmalar ve güvenlik önlemleri ile yapılmadığında çeşitli sorunlarla karşılaşılabilir. Bu yazıda, dedicated server kurulumu için gereken adımları ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız. Sunucu kurulumunun temellerinden başlayarak, işletim sistemi kurulumu, yazılım yapılandırması ve güvenlik ayarlarına kadar her adımı detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Dedicated Server Kurulumu İçin Gereken Adımlar
1. Sunucu Seçimi ve Satın Alma
Bir dedicated server kurulumuna başlamadan önce, ihtiyaçlarınıza uygun bir sunucu seçmeniz gerekmektedir. Sunucu tipi, donanım özellikleri ve sağlanacak hizmetlerin türü, kurulacak sistemin başarısını doğrudan etkiler. İşletmenizin ihtiyaçlarını belirlemek için aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmanız gerekir:
- İşlemci (CPU) kapasitesi: Sunucunuzun yüksek işlem gücüne ihtiyaç duyup duymadığını belirleyin. Yüksek işlem gücü gerektiren projelerde daha güçlü işlemciler tercih edilmelidir.
- RAM (Bellek): Yeterli miktarda bellek, sunucunun hızını ve çoklu işlemleri verimli bir şekilde gerçekleştirmesini sağlar.
- Depolama alanı: Depolama kapasitesinin, sunucunuzda barındıracağınız veri miktarına uygun olması gerekir. SSD (Solid State Drive) daha hızlı veri erişimi sağlar.
- Bant genişliği ve bağlantı hızı: Yüksek trafikli bir web sitesi için yeterli bant genişliği önemlidir. Bu, kullanıcıların web sitenize hızlı erişmesini sağlar.
Sunucunuzu seçtikten sonra, bir hosting sağlayıcısından ya da veri merkezinden dedicated server hizmetini satın almanız gerekmektedir. Sunucu, tercihinize göre yönetilen (managed) ya da yönetilmeyen (unmanaged) olabilir.
2. Sunucuya Bağlantı Sağlamak
Sunucuyu satın aldıktan sonra, uzak bir bağlantı kurarak sunucuya erişmeniz gerekir. Çoğu sunucu sağlayıcısı, bağlantı kurmanız için size SSH (Secure Shell) veya RDP (Remote Desktop Protocol) erişim bilgilerini gönderir.
- SSH ile Bağlantı Kurma: Eğer Linux tabanlı bir sunucu kullanıyorsanız, SSH kullanarak sunucuya bağlanabilirsiniz. SSH, güvenli bir şekilde komut satırından yönetim yapmanıza olanak tanır. SSH bağlantısı için terminal veya komut satırına şu komutu yazabilirsiniz:
ssh root@sunucu_ip_adresiBu komutla, sunucunuzun IP adresine bağlanarak yönetim erişimi elde edebilirsiniz. - RDP ile Bağlantı Kurma: Eğer Windows tabanlı bir sunucu kuruyorsanız, RDP kullanarak grafiksel bir kullanıcı arayüzü üzerinden sunucuya bağlanabilirsiniz. RDP bağlantısını, Windows’unuzdaki uzak masaüstü bağlantısı aracılığıyla yapabilirsiniz.
3. İşletim Sistemi Kurulumu
Sunucuya bağlandıktan sonra, işletim sistemini kurmanız gerekmektedir. Dedicated server’larda genellikle en yaygın işletim sistemleri Linux ve Windows’tur.
Linux Kurulumu:
- Linux sistemleri, genellikle Ubuntu, CentOS, Debian gibi dağıtımlarla kullanılır. Bu sistemlerin kurulumu basittir ve çoğu hosting sağlayıcısı otomatik kurulum seçenekleri sunar.
- Linux kurulumunun ardından, temel sistem güncellemeleri yapılmalı ve güvenlik duvarı (firewall) yapılandırılmalıdır.
Windows Kurulumu:
- Eğer Windows Server işletim sistemi kullanacaksanız, kurulum için Windows’un ilgili sürümünü seçmeniz gerekecek. Bu, genellikle Windows Server 2016, Windows Server 2019 gibi sürümler olabilir.
- Windows sunucusu, kullanımı daha kolay olsa da, daha fazla lisans ücreti gerektirebilir.
İşletim sisteminin kurulum süreci, sunucu sağlayıcınızın sunduğu otomatik kurulum araçları ile oldukça hızlıdır. Ancak, her durumda manuel kurulum ve yapılandırma gereksinimleri olabilir.
4. Sunucu Güvenliği
Dedicated server kurulumu sırasında güvenlik, en önemli faktörlerden biridir. Sunucu kurulumundan önce veya hemen sonrasında, bazı güvenlik önlemleri almanız gerekmektedir:
- Güvenlik Duvarı (Firewall) Kurulumu: Sunucunun dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı korunması için bir güvenlik duvarı yapılandırılmalıdır. Linux sistemlerde, iptables veya ufw gibi araçlar kullanılabilir. Windows sunucularında ise Windows Güvenlik Duvarı kullanılabilir.
- SSH Erişimi: SSH erişiminin güvenliği için, parolalı giriş yerine, SSH anahtarları kullanılması önerilir. Bu, güçlü şifrelerin ötesinde bir güvenlik sağlar.
- Güncel Yazılımlar ve Yama Yönetimi: Sunucunun yazılımlarının güncel tutulması, güvenlik açıklarının önlenmesi için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, işletim sisteminizi ve kullandığınız uygulamaları düzenli olarak güncellemeniz gerekir.
5. Web Sunucu Yazılımı Kurulumu
Web sunucusu, web sitenizin çevrimiçi olarak erişilebilir olmasını sağlayan yazılımdır. Apache, NGINX, ve LiteSpeed gibi web sunucusu yazılımları en popüler seçeneklerdir. Kurulum işlemi, kullanacağınız işletim sistemine göre değişir.
- Apache Kurulumu: Apache, Linux sunucularda yaygın olarak kullanılan bir web sunucusudur. Kurulum için şu komut kullanılabilir:
sudo apt install apache2 - NGINX Kurulumu: NGINX, daha hızlı ve hafif bir web sunucusudur. Kurulum için aşağıdaki komut kullanılabilir:
sudo apt install nginx - LiteSpeed Kurulumu: LiteSpeed, yüksek performans gereksinimi duyan web siteleri için idealdir. LiteSpeed, ücretli bir yazılım olduğu için kurulumda lisans gerektirir.
6. Veritabanı Kurulumu
Birçok web uygulaması, dinamik içerik sunmak için veritabanı kullanır. MySQL veya MariaDB gibi veritabanı yönetim sistemleri, yaygın olarak tercih edilir.
- MySQL Kurulumu: MySQL, yaygın kullanılan açık kaynaklı bir veritabanı yazılımıdır. Linux sunucusunda kurulum için şu komut kullanılabilir:
sudo apt install mysql-server
7. Backup ve Yedekleme Sistemi Kurulumu
Sunucu kurulumu tamamlandıktan sonra, düzenli yedekleme (backup) almak büyük önem taşır. Yedekleme, verilerin kaybolması durumunda geri alınabilmesini sağlar. Yedekleme çözümleri arasında rsync, Acronis, Bacula gibi araçlar kullanılabilir.
Bilimsel Tablo: Dedicated Server Kurulum Adımları
| Adım | Açıklama |
|---|---|
| Sunucu Seçimi ve Satın Alma | İhtiyaçlara uygun donanım ve hizmetin seçilmesi. |
| Bağlantı Sağlama | SSH veya RDP ile sunucuya bağlanma. |
| İşletim Sistemi Kurulumu | Linux veya Windows işletim sistemi kurulumu yapılması. |
| Güvenlik Ayarları | Güvenlik duvarı, SSH anahtarı ve güncellemeler gibi güvenlik önlemlerinin alınması. |
| Web Sunucu Yazılımı Kurulumu | Apache, NGINX veya LiteSpeed gibi web sunucusu yazılımlarının kurulması. |
| Veritabanı Kurulumu | MySQL veya MariaDB gibi veritabanı yazılımlarının kurulması. |
| Yedekleme Sistemi Kurulumu | Düzenli yedekleme alacak sistemlerin yapılandırılması. |
Sık Sorulan Sorular (SSS)
- Dedicated server nedir?
Dedicated server, yalnızca bir kullanıcıya tahsis edilen fiziksel bir sunucudur ve tüm kaynaklar sadece o kullanıcıya aittir. - Sunucuya nasıl bağlanabilirim?
Sunucuya bağlanmak için SSH (Linux) veya RDP (Windows) kullanabilirsiniz. - İşletim sistemi kurulumunda nelere dikkat etmeliyim?
İşletim sistemi seçiminizi yaparken, ihtiyacınıza göre Linux ya da Windows seçebilirsiniz. Linux genellikle daha düşük maliyetli ve verimli olur. - Sunucu güvenliği nasıl sağlanır?
Sunucuyu güvenlik duvarı, SSH anahtarları ve düzenli yazılım güncellemeleri ile korumalısınız. - Yedekleme nasıl yapılır?
Yedekleme için rsync, Acronis gibi araçlar kullanılabilir. Düzenli yedekleme, veri kaybını önler.
